‘Infrastructuur voor energietransitie ligt op koers’

Leestijd: 4 minuten

'Het momentum van de energietransitie is nu', aldus Maike Akkers, Programmamanager Energietransitie Infrastructuur bij Havenbedrijf Rotterdam. Maar er is veel voor nodig. Wat is de status van de infrastructuur in de haven in 2024?

'Je hebt passende infrastructuur nodig in en buiten onze haven. Maar onder de grond is het een wirwar van kabels, leidingen, buizen, soms wel met een doorsnee van 90 centimeter.' Door de energietransitie moeten er veel nieuwe kabels en leidingen bij, terwijl de oude nog worden gebruikt. Maike helpt de wirwar te ontwarren én met succes.

In een interview in 2023 gaf Maike aan blij te zijn met de status van de energietransitieprojecten waar ze aan werkt. Een jaar later is ze nog steeds blij. 'Net na de zomer is netcongestie afgekondigd voor een groot deel van de haven. Daar ben ik niet blij mee, maar voor het transport en de opslag van waterstof en CO₂ in de haven liggen we op koers met de infrastructuur. Maike: 'Porthos wordt nu echt aangelegd. Het warmtenet is in ontwikkeling, de waterstofbackbone en de Delta Rhein Corridor zijn in verdere ontwikkeling.'

Versnelling bijbenen

Nog geen tien jaar geleden was energietransitie volgens Maike bij wijze van spreken nog een luchtkasteel. In 2023 zei Maike al dat we moeten opletten dat we de versnelling kunnen bijbenen. 'De hobbels die we hadden verwacht, die zijn er ook. Er is een wel beetje tegenwind.' Volgens Maike blijven de kosten voor het op gang brengen van de waardeketen hoog: een risico voor veel partijen. 'We blijven daarom heel goed in contact met elke schakel in de waardeketen.' Ze geeft een voorbeeld: 'Bij waterstof kijken we naar de productie, al dan niet over zee, het transport hierheen, de conversie in de haven en het transport naar het achterland. Samen met al die schakels, met de rijksoverheid en al die bedrijven, brengen we goed in beeld waar de bottlenecks zitten. En kijken we hoe we die hobbels kunnen overwinnen. Als Havenbedrijf kunnen we hierin een verbindende schakel zijn. Het bedrijfsleven en de overheid kunnen het niet alleen.'

Het kan écht

Dit jaar is een waterstofpilot gedraaid met Port of Duisburg. Maike: 'We zeggen wel dat het kan, maar is dat echt zo? Daarom hebben we de keten getest.' En het kon: 'Twee schepen hebben waterstof uit Amerika vervoerd naar een eindklant in Duitsland. Een klein volume, maar het belangrijkst is dat iedereen weet dat het kan.' Waar de partijen tegenaan lopen: opschaling. 'Aan zowel de productie als de afnemerkant blijft iedereen op elkaar wachten. Dit wordt alleen doorbroken als alle schakels in de keten meer zekerheid hebben. Overheidsbeleid kan daar grote bijdrage aan leveren. Daar zijn wij als Havenbedrijf een schakel in: om die gesprekken te voeren.'

Digitalisering als oplossing voor netcongestie

De huidige hoogste prioriteit? 'Na de afkondiging van de netcongestie hebben we een actieprogramma opgezet waarmee we kijken hoe we binnen de bestaande capaciteit toch alle ontwikkelingen die bedrijven willen doorvoeren kunnen realiseren', vertelt Maike. 'Wat daarbij helpt is digitalisering.' Ze noemt project Starlings, waarmee wordt gekeken hoe bedrijven vlakbij elkaar hun processen kunnen optimaliseren op elektriciteitsgebied. "Vergelijk het met je wasmachine die je aan kunt zetten thuis. Als jij hem op een ander moment aanzet dan je buren, heb je de helft nodig van de capaciteit. Het elektriciteitsnet is ingedeeld om pieken op te vangen. Dat kan door de elektriciteit 's avonds of juist overdag te gebruiken. Of door er bijvoorbeeld een batterij tussen te zetten."

Grondstoffentransitie

Met de projecten die nu echt in aanbouw zijn worden enorme mijlpalen bereikt. Tijd om stil te zitten? Die is er niet: "Wij kijken nu alweer naar het uitbreiden van de eerste projecten die nu worden aangelegd." Ze noemt een haalbaarheidsstudie voor het linken van de Delta Rhein Corridor aan CO₂-opslagprojecten Aramis en Porthos en vertelt over het verbinden van Maasvlakte en de Europoort aan het warmtenet. "En we doen een haalbaarheidsstudie naar een ammoniaknetwerk. Hier moeten we heel zorgvuldig mee omgaan met oog op de omgeving." Maike kijkt ook vooruit op de grondstoffentransitie, waar volgens Maike straks leidingen voor nieuwe stoffen nodig zullen zijn: "Dat staat nu nog in de kinderschoenen, maar wij kijken nu al welke leidingen nodig zijn."

Onze cultuur is goed

Maike blijft trots: "Ondanks dat het best heel complex is: we blijven met z'n allen in- en extern elkaar vinden om stappen vooruit te zetten." Ze noemt de samenwerking tussen het Havenbedrijf, TenneT en Stedin. "De uitdagingen die we nu hebben zijn niet anders dan verwacht, maar het is af en toe wel taai. Maar we laten ons niet ontmoedigen. Ondanks dat het niet altijd van een leien dakje gaat, houden we alle neuzen dezelfde kant op."

Altijd in beweging

Privé zit Maike ook niet stil. In een eerder interview gaf ze aan dat ze bewust een hybride auto rijdt, maar liever met het OV of de fiets reist en dat ze bijvoorbeeld de kachel laag zet en geen eten weggooit. Haar woning - een Rijksmonument in de binnenstad - is het afgelopen jaar flink verduurzaamd binnen de regels. Er ging nieuw glas in en er wordt gewerkt aan isolatie van het dak, plafonds en vloeren. Zo blijft ze altijd werken aan de energietransitie, op werk- en privégebied: "Grootse verduurzamingsplannen hebben we."

Ontmoet Maike op het World Energy Congress