Onderzoek van DNA in bloed om makkelijker kanker en zwangerschapscomplicaties vast te stellen

Om meer te weten over iemands gezondheid, moeten artsen vaak weefselstalen afnemen. Het team van professor Joris Vermeesch ontwikkelde een diagnostische analyse die op basis van het celvrij DNA in ons bloed kan aantonen welke weefsels in ons lichaam zijn aangetast. Hierdoor kunnen verschillende kankers en zwangerschapscomplicaties met grote gevoeligheid worden vastgesteld. De resultaten werden gepubliceerd in Nature Communications.

Naast het DNA dat in onze celkern zit opgevouwen, is er ook het zogenaamde celvrij DNA dat circuleert doorheen het lichaam in ons bloed. Ook deze kleine DNA-fragmenten dragen belangrijke informatie over onze gezondheid. Uit recent onderzoek, geleid door geneticus professor Joris Vermeesch van KU Leuven, blijkt dat de verspreiding van celvrij DNA in het bloed veel gezondheidsinformatie bevat die artsen kunnen gebruiken om patiënten vroegtijdig te diagnostiseren.

Analyse van celvrij DNA-patroon

Bij aandoeningen als kanker, zwangerschapscomplicaties of zelfs auto-immuunziekten worden verschillende weefsels in ons lichaam aangetast. Hierdoor verandert de samenstelling van celvrij DNA in ons bloed. "Door te kijken naar welke cellen of weefsels meer of minder celvrij DNA toeleveren, krijgen we meer inzicht in iemands gezondheid", aldus professor Vermeesch. Een voorbeeld is de NIPT (niet-invasieve prenatale test) waarbij artsen het aantal chromosomen van de foetus nagaan om onder andere het syndroom van Down op te sporen. Dankzij de nieuwe technologie, die niet alleen naar de chromosomen maar naar het hele DNA-patroon kijkt, kan er uit hetzelfde bloedstaal afgeleid worden of er ook andere zwangerschapscomplicaties zoals zwangerschapsvergiftiging of virale infectes aanwezig zijn. "Het grote voordeel van deze diagnosemethode is dat enkel een bloedstaal nodig is en patiënten dus geen invasieve staalnames moeten ondergaan."

Universeel toepasbaar

Ook borst- en darmkanker kunnen op dezelfde manier in een heel vroeg stadium worden gedetecteerd. "We hadden nooit gedacht dat we zoveel informatie zouden kunnen halen uit de kleine celvrije DNA-fragmenten", zegt Vermeesch. "Bovendien willen we de techniek ook testen op verschillende andere kankers en ziekten waarbij weefsels worden aangetast."

Meer informatie en contact

• Professor Joris Vermeesch, Centrum Menselijke Erfelijkheid (CME), [email protected], 0498 10 99 66
• Dit onderzoek was mogelijk dankzij de samenwerking tussen KU Leuven, UZ Leuven en het Leuven Kankerinstituut en werd gefinancierd door Horizon 2020 (ITN-MATER), Kom op Tegen Kanker, Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), KU Leuven en VLAIO.
• De paper 'Cell type signatures in cell free DNA fragmentation profiles reveal disease biology' werd gepubliceerd in Nature Communications (DOI: 10.1038/s41467-024-46435-0).
• Een doorbraak in (bio)medisch onderzoek betekent niet dat er ook automatisch een doorbraak is in de geneeskunde. Vooraleer goede onderzoeksresultaten zich vertalen naar nieuwe behandel- of onderzoeksmethoden, moet nog een verder ontwikkelingstraject doorlopen worden dat soms jaren in beslag kan nemen.

Lees meer

Public link

Please use the above public link if you want to share this noodl on another website.