Ministry of Culture and National Heritage of the Republic of Poland

10/03/2022 | Press release | Distributed by Public on 10/03/2022 08:22

140. rocznica urodzin Karola Szymanowskiego

140. rocznica urodzin Karola Szymanowskiego

03.10.2022

3 października przypada 140. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku, pianisty, pedagoga i pisarza - Karola Szymanowskiego, który jest określany mianem największego reformatora polskiej muzyki narodowej po Fryderyku Chopinie. Przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyli kwiaty w miejscu ostatniego spoczynku kompozytora - w podziemiach Bazyliki św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Krypcie Zasłużonych na Skałce.

W 2022 roku przypada nie tylko 140. rocznica urodzin Karola Szymanowskiego, ale także 85. rocznica śmierci kompozytora. W nawiązaniu do obu rocznic Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach przygotowała specjalny koncert "Szymanowski - portret 140/85", który odbędzie się 19 października 2022 r.

NOSPR jest również organizatorem Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Karola Szymanowskiego, który odbywa się w pięciu kategoriach: fortepian, skrzypce, śpiew, kwartet smyczkowy oraz kompozycja, inspirując uczestników do interpretacji dzieł kompozytora i wzbogacania sztuki wykonawczej o nowe kreacje koncertowe, prezentujące muzykę Szymanowskiego w szerokim kontekście muzyki polskiej XX wieku. W bieżącym roku realizowana jest kategoria w zakresie konkursu kompozytorskiego, pozostałe zaś odbędą się w roku 2023. Informacje o konkursie znajdują się na stronie ww.szymanowski-competition.com.

Szczegółowe informacje na temat Karola Szymanowskiego są dostępne na Portalu Muzyki Polskiej - multimedialnej, wielowarstwowej platformie podzielonej na części dotyczące kompozytorów czasu objętego całym programem "Dziedzictwa Muzyki Polskiej".

Ponadto publikacje promujące dzieło wybitnego kompozytora, artysty, patrioty i reformatora edukacji, a także przybliżające jego postać, inspiracje, pasje i wizję sztuki znajdziemy w ofercie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.

Karol Szymanowski

Jeden z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku. Urodził się 3 października 1882 roku w Tymoszówce (Ukraina, pow. czehryński), zmarł 29 marca 1937 roku w Lozannie.

W 1889 rozpoczął naukę gry na fortepianie najpierw pod kierunkiem ojca, potem w szkole muzycznej u Gustawa Neuhausa w Elizawetgradzie. W 1901 roku otrzymał świadectwo dojrzałości Szkoły Realnej Samorządu Ziemskiego i wyjechał do Warszawy. W latach 1901-05 studiował u Marka Zawirskiego (harmonia) i Zygmunta Noskowskiego (kontrapunkt i kompozycja). W tym czasie poznał Pawła Kochańskiego, Artura Rubinsteina, Grzegorza Fitelberga, Stanisława Ignacego Witkiewicza "Witkacego" i Stefana Żeromskiego. W 1905, wraz z Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim i Apolinarym Szeluto założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich, działającą pod mecenatem Władysława Lubomirskiego i promującą twórczość polskich kompozytorów współczesnych. Wśród jego pierwszych kompozycji znalazły się m.in: "Preludia" op. 1, dwie sonaty fortepianowe, "Sonata d-moll na skrzypce i fortepian", "Uwertura koncertowa", dwie symfonie, opera "Hagith" oraz pieśni.

W 1927 roku powierzono mu funkcję dyrektora Konserwatorium Warszawskiego, którą sprawował (z przerwą na kurację w 1929 roku z powodu gruźlicy) do marca 1932 roku, gdy w geście protestu wobec ponownej degradacji uczelni do rangi szkoły artystyczno-zawodowej złożył dymisję.

Od 1930 zamieszkał na stałe w willi "Atma". Zakopane stało się jego drugim domem, a wpływy folkloru podhalańskiego wyznaczyły początek kolejnego etapu twórczości kompozytora (balet "Harnasie", "Słopiewnie", "Mazurki" op. 50 i 62, "II Koncert skrzypcowy", "Stabat Mater"). W latach 1933-36 koncertował jako wykonawca własnych utworów we Francji, Belgii, Holandii, Anglii, Włoszech, Jugosławii, Bułgarii, Niemczech, Szwecji, Danii, Norwegii i Związku Radzieckim. W listopadzie 1935 Szymanowski na zawsze opuścił "Atmę". W 1936 przebywał kilkakrotnie w sanatorium w Grasse we Francji. W marcu 1937 przyjechał do sanatorium w Lozannie, gdzie zmarł.

Karol Szymanowski został uhonorowany następującymi odznaczeniami: Orderem Orła Białego, Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu św. Sawy (Jugosławia), Orderem Komandorskim i Oficerskim Korony Włoskiej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Legii Honorowej (Francja), Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Kulturalnej (Rumunia).

Ponadto otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członkostwa honorowe Česká Akademie Věd a Umění, Łotewskiego Konserwatorium Muzycznego w Rydze, Królewskiej Akademii Św. Cecylii w Rzymie, Królewskiej Akademii Muzycznej w Belgradzie, Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej.

Zdjęcia (2)