Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady

Po oficjalnych uroczystościach przy Bloku 11 i złożeniu kwiatów przed Ścianą Śmierci wicepremier Gliński wziął udział w inauguracji nowo powstałego Centrum Obsługi Odwiedzających, połączonej z konferencją podsumowującą realizację projektu pn."Zwiększenie dostępu do zasobów kultury poprzez rozbudowę trasy zwiedzania Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau o przestrzeń poobozową budynków Schlachthaus i Molkerei oraz przebudowę sali kinowej".

Podczas uroczystości przy Bloku 11 minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że 83 lata temu do Oświęcimia przybył pierwszy transport 728 mężczyzn z więzienia w Tarnowie - Polaków uznanych przez Niemców za niebezpiecznych dla III Rzeszy.

Obóz, który urządzono dla eksterminacji obywateli polskich, w krótkim czasie został włączony w niemiecki plan tak zwanego "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej", czyli masowego mordu europejskich Żydów, i stał się światowym symbolem męczeństwa wielu narodów. Ogrom cierpienia, udręk, tortur fizycznych i krzywd zadanych ludzkiej duszy w tym miejscu przekracza możliwości ujęcia ich słowami - zwrócił uwagę prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury podkreślił, że misją Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu jest upamiętnianie i dokumentowanie zagłady i męczeństwa ofiar obozu KL Auschwitz. Wskazał, że szczególną wagę przywiązuje ono do zachowania pamięci o zbrodniach dokonanych w tym miejscu przez aparat terroru nazistowskich Niemiec poprzez upowszechnianie historii, udostępnianie zbiorów, prowadzenie działalności edukacyjnej oraz zapewnienie opieki merytorycznej podczas zwiedzania Miejsca Pamięci.

Dlatego jesteśmy dumni, oddając dziś wszystkim pragnącym złożyć hołd ofiarom obozu nowoczesne Centrum Obsługi Odwiedzających. Dzięki zaangażowaniu środków unijnych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, środków własnych Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz bezpośredniemu wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało się włączyć w infrastrukturę wspierającą obsługę odwiedzających - niejako przywracając do "życia" - historyczne budynki Schlachthaus i Molkerei: rzeźnię i mleczarnię zbudowane przez Niemców na potrzeby wyżywienia funkcjonariuszy obozu - przekazał minister kultury.

Wicepremier Gliński poinformował, że budynki, które kiedyś służyły sprawnemu działaniu niemieckiej machiny terroru i zagłady, obecnie będą pełnić nowe role - zapewnią logistyczne udogodnienia dla odwiedzających oraz pozwolą na rozbudowanie przekazu merytorycznego poprzez możliwość obejrzenia wstępnej ekspozycji, filmu przygotowującego do wizyty, a także pomieszczą specjalny punkt informacji o więźniach oraz księgarnię.

Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji tej inwestycji, a szczególnie kustoszowi miejsca Pamięci Państwowemu Muzeum Auschwitz - Birkenau w Oświęcimiu i jego całemu zespołowi, a także radom i wszystkim, którzy wspierają działalność Muzeum za konsekwentne realizowanie planu zwiększenia jego dostępności, likwidacji barier architektonicznych i otwarcia dla osób o szczególnych potrzebach - podsumował prof. Piotr Gliński.

Podczas konferencji podsumowującej projekt inwestycyjny, w ramach którego utworzone zostało Centrum Obsługi Odwiedzających, minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że teren obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau jest nieodłączną częścią dziedzictwa całej ludzkości, którego znaczenie staje się coraz bardziej istotne w obliczu niebezpieczeństw związanych z odradzającymi się na świecie totalitaryzmami, a także w obliczu niewiedzy w wielu społeczeństwach europejskich na temat tego, co w takich miejscach działo się w czasie II wojny światowej.

Wywołana rosyjską agresją zbrodnicza wojna na Ukrainie, która powoduje śmierć i niewyobrażalne cierpienie tysięcy niewinnych ludzi, potwierdza, jak bardzo ważna dla współczesnego świata jest działalność Muzeum Auschwitz-Birkenau. Po blisko osiemdziesięciu latach od zakończenia drugiej wojny światowej, miejsce to jest nie tylko świadectwem przeszłości, ale również centrum licznych inicjatyw na rzecz pokoju. To tutaj, na ziemi przesiąkniętej historią i tragicznymi wydarzeniami, spotykają się ludzie różnych narodowości, wyznań i przekonań, ucząc się, jak budować przyszłość, która będzie wolna od konfliktów zbrojnych i przemocy - zaznaczył prof. Piotr Gliński.

Wskazując, że Auschwitz-Birkenau jest miejscem refleksji, które ma za zadanie także przestrzegać i edukować przyszłe pokolenia szef resortu kultury zwrócił uwagę, że stworzenie nowoczesnego Centrum Obsługi Odwiedzających umożliwi poszerzenie misji Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego poinformował, że całkowity koszt projektu, w ramach którego zostało utworzone Centrum Obsługi Odwiedzających wyniósł 61,6 mln i był finansowany ze środków unijnych oraz z polskich środków budżetowych. Przypomniał, że w obecnej perspektywie udało się zrealizować 145 projektów unijnych, z czego 135 zostało już zakończonych, na łączną kwotę ponad 3 mld zł.

Trzeba podkreślić, że w ciągu prawie ośmiu lat MKiDN zrealizowało łącznie ok. 7 tys. inwestycji. W zdecydowanej większości bezpośrednio z budżetu resortu, który w ostatnich latach został zwiększony o ponad 100%. W Państwowym Muzeum Auschwitz - Birkenau rozpoczęta została budowa nowej wystawy głównej oraz nowej wystawy polskiej, które od lat czekały na modernizację. W 2019 roku uruchomiliśmy Międzynarodowe Centrum Edukacji w Starym Teatrze, zaś w przyszłym roku do użytku oddane zostanie nowe zaplecze konserwatorskie - podkreślił szef resortu kultury.

Prof. Piotr Gliński przypomniał, że w obszarze martyrologicznych miejsc pamięci realizowanych jest bardzo wiele inwestycji, wśród których znalazły się m.in. powołanie i budowa Muzeum Getta Warszawskiego, utworzenie Muzeum KL Płaszów, budowa Muzeum w Sobiborze, inwestycje w Treblince, Stutthof, Piaśnicy, Łambinowicach czy willi Palace - katowni gestapo w Zakopanem.

Te wszystkie inwestycje dotyczą w dużej mierze instytucji sztuki, instytucji artystycznych, wielu potrzebnych i niebudowanych dotychczas muzeów, ale dotyczą także obszaru opieki nad miejscami martyrologii z okresu II wojny światowej. Wypełniamy białe plamy i zwiększamy możliwości funkcjonowania naszych instytucji pamięci, gdyż od tego zależy nie tylko siła naszej wspólnoty narodowej, ale także cywilizacji światowej - podsumował minister kultury.

Centrum Obsługi Odwiedzających

Centrum Obsługi Odwiedzających powstało w ramach realizacji projektu pn. "Zwiększenie dostępu do zasobów kultury poprzez rozbudowę trasy zwiedzania Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau o przestrzeń poobozową budynków Schlachthaus i Molkerei (rzeźni i mleczarni) oraz przebudowę sali kinowej" w ramach VIII Osi Priorytetowej "Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury" Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Jego całkowity koszt wyniósł 61,6 mln zł.

Realizacja projektu umożliwiła zachowanie historycznego budynku - byłej obozowej rzeźni i mleczarni - i udostępnienie go odwiedzającym. Budynek został wybudowany w latach 1941-43 w bezpośrednim sąsiedztwie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. W efekcie inwestycji poszerzona została trasa zwiedzania Miejsca Pamięci Auschwitz. Z budynku rzeźni i mleczarni odwiedzający przejdą na teren byłego obozu zrealizowanym w ramach projektu przejściem podziemnym, zaś po zakończeniu zwiedzania powrócą odrębnym przejściem. Jest to niezwykle istotne z perspektywy emocjonalnego aspektu zwiedzania tak szczególnego miejsca.

Projekt objął także salę kinową Muzeum oraz obiekt służący obsłudze grup wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Utworzone zostały m.in. punkt informacji o więźniach KL Auschwitz, historii byłego obozu oraz o zasobach muzealnych, a także księgarnia. Cała infrastruktura jest w pełni dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a na trasie zwiedzania znajduje się makieta i tablica dotykowa w alfabecie Braille'a. W sali kinowej Muzeum odwiedzający mogą obejrzeć film mówiący o wyjątkowym znaczeniu wizyty w autentycznej poobozowej przestrzeni. Prezentowany w 16 językach obraz jest wstępem do zwiedzania Miejsca Pamięci.

Pokaż poprzednie zdjęcia Pokaż nestępne zdjęcia