Kampania informacyjna w niemieckim Bundestagu, Bundesracie i Parlamencie Europejskim

Również do wyższych urzędników instytucji UE skierowane zostaną listy wraz ze skróconą wersją raportu o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej. Oczekujemy, iż dialog z Europosłami i urzędnikami instytucji unijnych sprawi, że kwestia należnych Polsce odszkodowań stanie się jednym z tematów debaty europejskiej. Działania w Parlamencie Europejskim mają również na celu zwrócenie uwagi polityków UE na fakt, iż niezakończony temat reparacji po II wojnie światowej kładzie się cieniem na współczesne relacje międzynarodowe. Wobec agresji rosyjskiej na Ukrainę ma to szczególne znaczenie moralne i prawne.

Przypominamy, że podstawą powojennego porządku światowego jest prymat prawa międzynarodowego nad siłą militarną. Brak reakcji na zło wyrządzone przez Niemcy Polsce i jej obywatelom będzie mścić się w postaci niesprawiedliwości dokonywanej przez państwa łamiące międzynarodowy ład, którego podwaliny stworzyła Deklaracja Narodów Zjednoczonych. Zwracamy w tym kontekście uwagę na fakt, iż Polska jest 51 członkiem założycielskim ONZ od 1945 roku i przywiązuje fundamentalne znaczenie do prymatu prawa międzynarodowego nad siłą militarną. Stanowisko Berlina odmawiające podjęcia tematu odszkodowań dla Polski należy potraktować jako wyraz złej woli.

W deklaracji końcowej ze spotkania szefów państw i rządów Rady Europy z 16 maja br. podpisanej w Reykjaviku, m.in. przez kanclerza Scholza widnieje zapis mówiący, że "poprzez poszanowanie prawa do reparacji możliwe będzie przezwyciężenie przeszłości". Polska nie otrzymała przyznanych nam na Konferencji Poczdamskiej reparacji od Niemiec. Ani w czasach PRL, ani po odzyskaniu suwerenności kwestia reparacji, odszkodowań, zadośćuczynienia oraz innych form naprawienia szkód wyrządzonych naszemu krajowi i Polakom w trakcie II wojny światowej nie została w żaden sposób zamknięta.

Potwierdziła to Uchwała Rady Ministrów nr 51 z dnia 18 kwietnia 2023 r. w sprawie konieczności uregulowania w stosunkach polsko-niemieckich kwestii reparacji, odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska i Polacy ponieśli z powodu bezprawnej napaści Niemiec na Polskę w 1939 r. oraz późniejszej okupacji niemieckiej (Monitor Polski poz. 423 / 2023), która definitywnie rozstrzygnęła wątpliwości w kwestii domniemanego zrzeczenia się reparacji przez Polskę w 1953 r.

Dialog z Niemcami, którzy mają ambicję odgrywania roli politycznego i moralnego lidera Unii Europejskiej z Polską w kwestii odszkodowań jest konieczny, tym bardziej, że rząd niemiecki w ostatnim czasie wykonał szereg gestów pod adresem państw Globalnego Południa jak np. Nigeria czy Namibia w sprawie zwrotu mienia i zadośćuczynienia za przeszłość kolonialną. Podpis pod deklaracją końcową Rady Europy z Reykiawiku kanclerza Olafa Scholza świadczy, iż Berlin poważnie podchodzi do uniwersalnej zasady, że ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne nie podlegają przedawnieniu. W ocenie Polski dokument końcowy RE z 16 maja br. stanowi dobry punkt wyjścia do rozmów polsko-niemieckich ws. odszkodowań.

Biuro Rzecznika Prasowego MSZ